Dlaczego wypisywanie dzieci z edukacji zdrowotnej to problem — znaczenie przedmiotu dla zdrowia fizycznego i psychicznego uczniów

Opublikowane 23 września 2025
Dlaczego wypisywanie dzieci z edukacji zdrowotnej to problem — znaczenie przedmiotu dla zdrowia fizycznego i psychicznego uczniów
Edukacja zdrowotna to nowy przedmiot, który od 1 września 2025 r. wszedł do szkół podstawowych i ponadpodstawowych w Polsce. Ma wyposażyć dzieci i młodzież w rzetelną wiedzę, postawy i umiejętności związane ze zdrowiem fizycznym, psychicznym, społecznym i cyfrowym. Tymczasem wielu rodziców korzysta z prawa do wypisania dziecka z tych zajęć. Jakie są powody takiej decyzji? Czy są one uzasadnione? I co tracą dzieci, gdy zostaną pozbawione możliwości uczestniczenia w tym przedmiocie?
Edukacja zdrowotna to nowy przedmiot, który odpowiada na realne wyzwania współczesnego świata. W sposób przystępny i interdyscyplinarny przekazuje uczniom wiedzę z zakresu zdrowia fizycznego, psychicznego, społecznego, seksualnego i środowiskowego. Uczy, jak dbać o siebie i innych, rozpoznawać zagrożenia, budować dobre relacje oraz podejmować świadome decyzje. Treści programowe powstały przy udziale ekspertów z wielu dziedzin: lekarzy, nauczycieli, specjalistów od aktywności fizycznej, zdrowia psychicznego i profilaktyki. Przedmiot ten został opracowany przez Ministerstwo Edukacji Narodowej we współpracy z Ministerstwem Zdrowia oraz Ministerstwem Sportu i Turystyki i oferuje szkołom szeroką pulę materiałów edukacyjnych dostosowanych do poziomu szkoły podstawowej i ponadpodstawowej, w tym przykładowe programy nauczania, scenariusze lekcji, poradniki i informatory.

Od 1 września 2025 r. edukacja zdrowotna jest nauczana we wszystkich szkołach podstawowych i ponadpodstawowych, co oznacza, że każde dziecko ma formalną możliwość uczestniczenia w zajęciach, które obejmują tematykę emocji, relacji, wartości, dobrostanu oraz zdrowych wyborów w życiu codziennym, jak również edukację dotyczącą zagrożeń takich jak choroby zakaźne, uzależnienia, dezinformacja. W niektórych przypadkach rodzice korzystają z prawa wypisania dziecka z przedmiotu. Choć to prawo istnieje, wypisywanie niesie ze sobą istotne konsekwencje: dziecko traci dostęp do wiedzy i umiejętności, które pomagają mu w rozwoju nie tylko fizycznym, ale również psychicznym i społecznym. Bez tej edukacji dziecko może być mniej przygotowane na wyzwania, jak radzenie sobie ze stresem, budowanie zdrowych relacji, przeciwdziałanie dezinformacji czy ochronę własnego zdrowia w sferze cyfrowej.

Wypisanie z edukacji zdrowotnej oznacza też osłabienie profilaktyki w skali całego społeczeństwa, ponieważ świadoma młodzież, która rozumie kontekst zdrowotny, stanowi fundament profilaktyki i zdrowego stylu życia. Rzetelna edukacja zdrowotna pozwala unikać późniejszych problemów zdrowotnych, ogranicza koszty opieki medycznej, gdy chodzi o leczenie chorób przewlekłych, uzależnień czy problemów psychicznych. Kiedy temat zdrowia jest bagatelizowany lub pomijany, często obserwuje się późniejszą eskalację trudności: problemy ze zdrowiem psychicznym, zaburzenia emocjonalne, otyłość, choroby sercowo-naczyniowe, problemy społeczne.

Prawo do wypisania jest często argumentowane przez rodziców obawą o kontrowersyjne treści, kulturowe różnice w wartościach czy obawami, że treści związane z seksualnością lub budowaniem wartości mogą być sprzeczne z przekonaniami rodziny. Te obawy nie są bez znaczenia i wymagają dialogu, ale warto pamiętać, że materiały edukacji zdrowotnej są rezultatem pracy wielu ekspertów, opierają się na dowodach naukowych i są przygotowane tak, by respektować różnorodność i wartości rodzin. Dzieciom, którym odmawia się uczestnictwa, często tracą możliwość rozmowy na temat tematów, które mogą być bagatelizowane w domu lub środowisku — a którymi lepiej póki co zajmuje się edukacja szkolna, dająca bezpieczną przestrzeń i wiedzę zgodną z faktami.

W miarę jak świat coraz bardziej staje się środowiskiem cyfrowym, informacje – czasem błędne – łatwo się rozprzestrzeniają. Dezinformacja zdrowotna (np. mity o szczepieniach, lekach, zdrowym stylu życia) stanowi realne zagrożenie. Edukacja zdrowotna daje uczniom narzędzia krytycznego myślenia, żeby rozróżniać rzetelne źródła od fałszywych, zbudować poczucie odpowiedzialności oraz umiejętność ochrony własnego zdrowia i zdrowia innych.

Rezygnacja z edukacji zdrowotnej to krok w kierunku ograniczania prawa dziecka do pełnego rozwoju. To nie tylko kwestia wiedzy, lecz także szansy na budowanie kompetencji niezbędnych w dorosłości: zdolności radzenia sobie z emocjami, podejmowania świadomych decyzji, umiejętności unikania zagrożeń, troski o własny dobrostan i innych ludzi. Dlatego ważne, aby rodzice zapoznali się z założeniami programu, skonsultowali się z nauczycielami, obejrzeli dostępne materiały edukacyjne (jak informatory, scenariusze lekcji czy poradniki dostępne na platformie ZPE), zrozumieli, że edukacja zdrowotna nie oznacza narzucania poglądów, ale dostarczania wiedzy i umiejętności, które dziecko może wykorzystać w życiu.

Przeczytaj informator ze Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej: https://zpe.gov.pl/edukacja-zdrowotna
Przeczytaj informator Ministerstwa Edukacji: https://www.gov.pl/web/edukacja/edukacja-zdrowotna

Źródło: GOV.PL